40-45

Het is inmiddels een goede gewoonte bij NN om de medewerkers te herdenken, die in de Tweede Wereldoorlog hun leven voor ons hebben gegeven. Wij waren er bij: Hans en ik namens de Ledenraad en Wim namens het Bestuur van VO-NN. Het was een goed georganiseerde bijeenkomst op 2 mei met verrassend veel belangstelling. David Knibbe haalde herinneringen op aan zijn grootouders, die in een boerderij in Groningen bij de Duitse grens woonden. Ingrid Elferink, Specialist Historie NN, vertelde over de verzetsdaden van oud-collega's. Na twee minuten stilte, waarin onze collega's werden herdacht, werd de bijeenkomst besloten met het leggen van bloemen bij het gedenkteken in de Laagbouw (Den Haag). Na een kopje koffie namen we afscheid.

Wij zijn van een generatie, die de Tweede Wereldoorlog niet meer bewust heeft meegemaakt. Maar we werden opgevoed door de generatie, die er zwaar onder heeft geleden. Vaak hadden ze het er niet over. Nederland moest weer worden opgebouwd. Babyboom!

Maar er is in die oorlogsjaren (en de dreigende crisisjaren ervoor) veel gebeurd. Dat blijkt wel uit de verhalen, die Ingrid vertelde. Op de tafel lag een lijst met gevallenen in de periode 1940-1945 met medewerkers van De Nederlanden van 1845, Nationale Verzekering-Bank, RVS, Victoria, Vesta, Hollandsche Sociëteit van Levensverzekering, Noord-Braband Levensverzekering, Hollandsche Lloyd, Amsterdamsche Maatschappij Van Levensverzekering, Arnhemsche Verzekeringsmaatschappij en O.W.J. Schlencker. 81 Namen telt deze opsomming. Deze namen staan ook vermeld op de herinneringszuil.

In onze huidige maatschappij is al langere tijd onrust ontstaan. Links en rechts. Voor en tegen vaccinatie, de oorlog in Oekraïne en in de Gaza-strook. Kimaatactivisten, boeren. Mensen hebben wantrouwen tegen de maatschappij, de regering en zijn overtuigd van complottheoriën. Tweedeling in de maatschappij. Ontevredenheid. Op basis van onvolledig of ronduit fake-news worden stellingen ingenomen, die vaak op sociale media worden uitgevochten. Weinig verheffend allemaal. Dat was in die tijd niet anders. Het aantal NSB'ers in ons land was aanzienlijk, mede door de slechte economische omstandigheden. Maar ook door de oorlogspropaganda vanuit Duitsland. In verhalen over de Tweede Wereldoorlog werden verzetsmensen vaak opgepakt na verraad door landgenoten. Waarna een gruwelijke dood volgde in concentratiekamp, Oranjehotel of gewoon op straat.

Onder de 81 medewerkers zijn er ook, die in Nederlands-Indië ten prooi vielen aan de Jappen en in kampen werden geïnterneerd. De Nederlanden van 1845 had verzekeringsactiviteiten in Nederlands-Indië, waarbij mensen voor langere tijd daar werden gestationeerd. Mensonterende toestanden in zowel de Duitse concentratiekampen als in de Jappenkampen. De tewerkstellingen in Duitse fabrieken en het werken aan spoorwegen in Burma en op Sumatra. Volkerenmoord op Joden en Sinti. Bombardementen over en weer. Scheepsrampen, zoals die van de Junyo Maru, waarbij na torpedering meer dan 5.500 mannen de verdrinkingsdood vonden. De lijst van oorlogsmisdaden is lang. Maar er waren ook mensen, die het hun plicht vonden om mensen te helpen, onderduikers te huisvesten en weerstand te bieden aan de overheerser. En dan zijn er nu mensen, die de Holocaust ontkennen? Niet te geloven, toch?

Laten we met eerbied de mensen herdenken die hun leven voor ons vrije land hebben gegeven. Een land waarin het is toegestaan om een eigen mening te hebben. Hoezeer die ook afwijkt van de realiteit. De wereld lijkt weer op een kantelpunt af te stevenen. Laten we hopen dat het niet zover komt.

Daarom is het belangrijk, dat we de verhalen blijven vertellen. Zodat die helden van toen niet vergeten worden. En wij niet vergeten hoe groot de ellende is, die oorlogen met zich meebrengen.